ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳು – ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳ ವಿವರಣೆ

ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕಾರ, ಎರಡನೇ ಮದುವೆ (Second Marriage) ಎಂಬುದು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ (Hindu Marriage Act, 1955) ಪ್ರಕಾರ, ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿ ಬದುಕಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಿಚ್ಛೇದನವಾಗದೆ ಇದ್ದರೆ, ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ, ಆ ಮದುವೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಈ ಕೂಡಲೇ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ

ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

1. ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ ಪ್ರಕಾರ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳು:

🔻ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ:

– ಮೊದಲ ಪತ್ನಿಯ ಮರಣೋತ್ತರ ಅಥವಾ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ ಪತಿ ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಗೂ ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕು (Equal Share) ಸಿಗುತ್ತದೆ.
– ಪತಿಯ ಸ್ವಂತ ಸಂಪಾದಿತ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲೂ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಇದು ಪತಿ ಮರಣೋತ್ತರ “ಪರಂಪರೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳ” ಪ್ರಕಾರ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ.

🔻ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗದೇ ಇದ್ದರೆ:

– ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ (ಬೇಸತ್ತಾಗಿ) ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ನಡೆದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅನೂರ್ಜಿತ (Invalid) ಆಗುತ್ತದೆ.
– ಹೀಗಾಗಿ, ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ.

2. ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಹಕ್ಕುಗಳು:

ಹಿಂದೂ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು:

▪️ಸ್ವಂತ ಸಂಪಾದಿತ ಆಸ್ತಿ (Self-Acquired Property):

ಪತಿ ತನ್ನ ಆದಾಯದಿಂದ ಖರೀದಿಸಿದ ಅಥವಾ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವಂತ ಸಂಪಾದಿತ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
– ಈ ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪತಿ ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯ ಪ್ರಕಾರ ವಿಲೇಜ್ಜೆಯ ಮೂಲಕ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.
– ಪತಿ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡಬಹುದಾದರೂ, ವಿಲ್ ಇಲ್ಲದೆ ಮೃತನಾದರೆ, ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

▪️ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿ (Ancestral Property):

– ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ಅಂದರೆ ನಾಲ್ಕು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಬಂದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು.
– ಹಿಂದು ಕುಟುಂಬ ಕಾಯ್ದೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಈ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ.
– ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಅಚಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

3. ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು:

ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 16 (Section 16 of Hindu Marriage Act, 1955) ಪ್ರಕಾರ, ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಆ ಮದುವೆಯಿಂದ ಜನಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಕ್ಕು ಇರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಪತಿ ಎರಡು ವಿವಾಹಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದರೆ, ಎರಡನೇ ಮದುವೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಕ್ಕಳೂ ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುದಾರರಾಗಬಹುದು.

ಆದರೆ, ಪತಿಯ ಸ್ವಂತ ಸಂಪಾದಿತ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಕ್ಕಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಪತ್ನಿಯ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪತಿ ಅವರಿಗಾಗಿ ವಿಲ್ ರಚಿಸಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

4. ಮುಸ್ಲಿಂ ಪರ್ಸನಲ್ ಲಾ ಪ್ರಕಾರ ಹಕ್ಕುಗಳು:

▪️ಮಹಮ್ಮದೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ (Muslim Personal Law), ಪುರುಷರು ನಾಲ್ಕು ಹೆಂಡತಿಗಳನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ವಿವಾಹವಾಗಬಹುದು.
▪️ಎಲ್ಲಾ ಹೆಂಡತಿಗಳಿಗೂ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ನಿಯಮ ಸುನ್ನಿ ಮತ್ತು ಶಿಯಾ ಮತಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ವಲ್ಪ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಗತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
▪️ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕು ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಸಂಬಂಧಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ.

5. ವಿಲ್ (Will) ಇರುವುದರಿಂದ ಏನು ಪ್ರಭಾವವಿರುತ್ತದೆ?

🔻ವಿಲ್ (Will) ಇರುವಂತಾದರೆ:

– ಪತಿ ಜೀವಂತಾಗಿರುವಾಗಲೇ ತನ್ನ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಯಾರಿಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಕೊಡಬಹುದು.
– ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಸಿಗುವಂತೆ ವಿಲ್ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.

🔻ವಿಲ್ ಇಲ್ಲದೆ ಪತಿ ಮೃತಪಟ್ಟರೆ:

– ಹಿಂದೂ ಪರಂಪರೆಯ ಆಸ್ತಿಯ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪರಂಪರೆಯ ಹಕ್ಕುದಾರರಿಗೆ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
– ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮದುವೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಆಕೆಗೆ ಹಕ್ಕು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ, ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಆಕೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಕ್ಕು ಇಲ್ಲ.
– ಆದರೆ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ಸಿಗುತ್ತದೆ.

6. ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?

▪️ಪತಿ ಮರಣೋತ್ತರ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಕಾನೂನು ಬದ್ಧ ಮದುವೆ ಇರಬೇಕು
▪️ಮದುವೆಯ ದಾಖಲೆಗಳು (Marriage Certificate) ಮತ್ತು ಪತಿ-ಪತ್ನಿಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ದಾಖಲಾತಿಗಳನ್ನು ಕೋರ್ಟ್ ಮುಂದೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಬಹುದು.
▪️ವಕೀಲರ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡು ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು.
▪️ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಉಳಿದಂತೆ ನೋಡಿದರೆ, ಹೆಂಡತಿಯ ಹಕ್ಕು ನಿರ್ಧಾರವಾಗುವುದು ಮದುವೆಯ ಮಾನ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ಪರಂಪರೆಯ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆ, ಪತಿಯ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮದುವೆಯ ಕಾನೂನುಬದ್ಧತೆ, ಆಸ್ತಿಯ ಸ್ವರೂಪ, ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತವೆ. ಮದುವೆ ಮಾನ್ಯವಿದ್ದರೆ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಗೂ ಹಕ್ಕು ಸಿಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಿತೃಪಾರಂಪರಿಕ ಆಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕು ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ನಿಪುಣ ವಕೀಲರ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ.

ಇಂತಹ ಉತ್ತಮವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀವು ತಿಳಿದಮೇಲೆ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೂಡಲೇ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೂ ಬಂಧುಗಳಿಗೆ ಶೇರ್ ಮಾಡಿ, ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ಪ್ರತಿದಿನ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಸ್ ಅಲರ್ಟ್ ಪಡೆಯಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ 👉 WhatsApp Channel ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಚಾನೆಲ್ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಿ

ಈ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಓದಿ

ದಯವಿಟ್ಟು ಗಮನಿಸಿ: ನೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ತನ್ನ ಓದುಗರಿಗೆ ನಿಖರವಾದ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.